Pensioenrecht aanspraken binnen Europa

Pensioenrecht aanspraken binnen Europa.


Een paar weken terug verzocht mij een weduwe informatie inzake de rechten en aanspraken die zij kan maken op de wettelijke pensioenrechten, gedurende 32 jaar opgebouwd door haar echtgenoot in twee Europese Lidstaat landen, respectievelijk 12 en 20 jaar.


In de onderhavige kwestie speelde nationaliteit noch ingezetenschap een rol. Het antwoord was nogal terleurstellend. Mevrouw, U hebt in Portugal recht op ca. € 200 euro, in Spanje hebt u recht op ca. € 950 daarom hoeft de portugese rechststaat u niets uit te keren. Ofwel de aanspraak op bijna 1/3 van de met premiebetalingen opgebouwde wettelijke pensieon aanspraken bleek te zijn vallen. Anders gezegd; de Portuguese rechtstaat werd de begunstigde van deze premie betalingen.

De premie betaling wordt geacht verplicht te zijn, hoewel dat niet in alle gevallen zo is; maar de verplichting tot uitkering is in ieder geval - in die landen waar alleen het omslagstelsel geldt geconditioneerd - aan de omvang van pensioen ontvangsten in het andere land.


De bescherming van de socialezekerheidsrechten van zelfstandigen, werkgevers en loontrekkenden en hun gezinnen, die zich binnen de Gemeenschap verplaatsen is gebaseerd op de inmiddels bijna 40 jaar geleden door de Raad in het leven in geroepen EEG Verordeningen 1408/71 1408/71 en 574/72 heeft slechts op de wettelijke pensioenregelingen betrekking; zodat de coördinatieregeling waarin die verordeningen voorzien, zich niet uitstrekt tot aanvullende pensioenregelingen.

Ruw weg gesproken zijn er in Europa twee types pensioenstelsels: het omslagstelsel; waarin de aanspraak op medische voorzieningen alsmede aanspraak op een staatspensioen wordt gefinancieerd door werkgevers en werknemers door middel van sociale premies en belastingen.


En - in sommige landen waaronder Nederland - bestaat een combinatie van het omslagstelsel aangevuld door systeem van persoonlijk aanvullende pensioenverzekeringen

Vanaf 2010 zal er jaarlijks een steeds grotere groep ‘babybomers’ (geboren tussen 1946 en 1964) de pensioen gerechtigde leeftijd bereiken en een steeds zwaardere economische druk op de staatskas vormen. Samen met de pre-retirement groep (40 - 64 jaar) zullen zij in 2020 bijna de helft van de bevolking omvatten. En er wordt verwacht dat het aantal gepensioneerden in Europa in 2060 zal zijn verdubbeld, vergeleken met de werkenden die deze pensioenen financieel zullen moeten opbrengen.
.
Het zal duidelijk zijn dat uitkeringen in het tweede systeem minder door vergrijzing of werkeloosheid wordt bedreigd, daar men naast de aanspraak op een staatsuitkering óók zijn persoonlijke aanvullende pensioen heeft opgebouwd.


Conjunctuur gevoelig zijn ze echter beiden allebei, want in geval van verhoogde werkeloosheid en een aanhoudende, of bij repetitieve economische crises, valt de financiële bodem weg uit het omslagstelsel. Omdat de Staatskas leeg is.


En wanneer economische markt fluctuaties de aanvullende pensioen verzekeraars dwingen tot het betalen van de hoge rentes op investeringen en herverzekeringen, zullen ook deze instanties hun betalingsverplichtingen niet meer kunnen nakomen. Geen roosleurig beeld dus, maar wel alleszins voorspelbaar, óók veertig jaar terug !


Eveneens zal duidelijk zijn dat de nationale regelingen binnen de verschillende EU-lidstaten geen gelijk luidend europees stelsel behelst. Niet naar de vorm, maar even evenmin naar inhoud. Met als gevolg dat er zich een heel specifieke problematiek ontwikkelt voor hen die in verschillende EU-lidstaten wonen en werken ; en ziek worden of met pensioen gaan.

Iemand die in het ene land een bepaald bedrag aan verzekeringspremie betaalt (ter afdekking van het risico) van ziektekosten en pensioen opbouw is hierdoor tegen deze kosten verzekerd en pensioen gerechtigd in het andere land, ongeacht het feit dat deze kosten in dat andere land wellicht veel duurder / goedkoper zijn.


Zo is het voor de Spaanse rechtstaat veel duuder om ziekte- of ziekenhuisopname kosten te betalen of een naar hoogte evenredig pensioen uit te betalen in Zweden aan iemand die deze aanspraken opbouwde in Spanje. Omgekeerd is het voor nederlandse wettelijke pensioen - / zorgverzekeraars financieel alleszins gunstig om hun contribuënten medisch te doen laten bijstaan - opereren - in Spanje en aan Nederlandse residenten een Spaans in plaats van een Nederlands pensioen uit te keren.

Tenzij ik mij vergis; is hiervan reeds sprake. Leuk; in Nederland en voor nederlandse bedragen en waarden betaald voor een wettelijke pensioen aanspraak, dat in sommige gevallen wel 60% lager uitvalt.


Het Nederlandse staatspensioen, de AOW, is voor alle ingezetenen, ongeacht nationaliteit. Wie naar het buitenland vertrekt kan op verzoek en tegen een flinke betaling deze aanspraken blijven opbouwen. Wie dat niet doet, verliest 2% van de aanspraak op AOW per buiten Nederland doorgebracht jaar.

Daarentegen wie wél in Nederland woont maar geen inkomen heeft, bouwt toch aanspraak op een AOW - uitkering op.


In het op handen zijnde voorstel van de Europese Commissie inzake de uniformering an Sociale zekerheidsrechten worden landen met een omslagstelsel vrijgesteld. Ze zouden geen pensioenrechten hoeven overdragen aan andere EU-landen voor werknemers die zich daar vestigden, wanneer men binnen een paar jaar terug verhuist naar Nederland of naar ander land, kunnen de aldaar opgebouwde pensioenrechten dus niet worden meegenomen.

De Europese Commissie heeft met de publicatie van een Groenboek een Europees-breed debat gelanceerd over hoe Europa op een adequate, houdbare en betrouwbare wijze pensioenen voor haar burgers kan veiligstellen. Tot aan 15 november as. kunnen alle geïnteresseerden van hun opmerkingen, meningen, suggesties en / of op- en aanmerkingen aan de Europese Commissie kenbaar maken.


Waarom nu pas ? En is dat niet een beetje het omdraaien van de verantwoording ?


Voor nadere info EUROPA - Press Releases - Commission issues Green Paper on Supplementary Pensions in the Single Marktet  
http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/97/507&format=HTML&aged=0&language=EN&guiLanguage=en

© Mevr. mr. drª Marian Aletta Does - 15-08-10

Deze informatie is uitsluitend als algemeen informatief bedoeld. Aan de juridische inhoud ervan kunnen geen enkele rechten worden ontleent. Wij adviseren u immer en altijd een deskundige te raadplegen omtrent uw persoonlijke rechtssituatie, daar elke rechtspositie anders is; en uw situatie wellicht de uitzondering op de rechtsregel vormt. (general and overall disclaimer)