Politie en samenwerking in strafzaken
Een van de fundamenten in het europese continentale strafrecht - geworteld in het Romeinse recht - is dat de daad wordt gestraft naar gelang en in gevolge het strafrecht van de plaats waar het delict werd gepleegd. Ofwel de strafwet die van toepassing is; is die van de plaats waar het delict werd begaan - Lex locus delicti. Wat gebeurt er in die gevallen wanneer de uitvoerder van een daad in Spanje niet de bedenker van die daad is, die namelijk zelf in Frankrijk woont, maar wél beiden verantwoordelijk zijn voor het plegen ervan ?
En welke consequenties zijn er wanneer een daad die in Spanje werd gepleegd directe gevolgen heeft in Engeland of Duitsland ? Vluchten naar Denemarken of een andere EU lid staat heeft dan in ieder geval geen zin meer, want de procedurele kant van het strafrecht is binnen Europa voor belangrijke delen 'ge-europaïseerd'.
Bij de invoering van het Verdrag van Amsterdam werd het mogelijk nieuwe bindende juridische instrumenten in te voeren, die weliswaar dienen te worden geincorporeerd in de nationale recht systemen, maar die geen ratificatie (akkoord bevinding door de respectievelijke parlementen) meer behoeven.
Wederzijdse erkenning van de nationale rechtsuitspraken is de 'cornerstone' in civiele en strafrechtelijke samenwerking. Dit betekent dat rechtsuitspraken uit een andere EU-rechtstaat directe werking hebben en wel om zo snel mogelijk, met zo min mogelijke inhoudelijke toetsing, worden uitgevoerd, als ware het nationale uitspraken.
Een en ander is gebaseerd op het vertrouwen dat de autonome EU-lidstaten (mogen) hebben in het regulier functioneren van Justitie in de andere EU lidstaat. Of wel het Vertrouwensbeginsel.
Met het doel om deze Europese inter-justiële samenwerking te bevorderen werd in 1998 het Europees Judicieel Netwerk in het leven geroepen. Het EJN, momenteel gevestigd in Den Haag op het hoofdkantoor van Eurojust, een en ander zoals tussen de Lidstaten overeengekomen bij het Vedrag van Nice.
Dit Justitiëel Netwerk functioneert door middel van contact punten binnen de nationale Rechtbanken en Openbaar Ministeries, met als doel de samenwerking te bevorderen en deze in indivuele strafrechtelijke zaken te coordineren.
Het Europees Verdrag Strafrecht Verdrag van 29 mei 2000 is echter nog niet van kracht omdat het vooralsnog slechts door 3 lidstaten werd ondertekend - Spanje, Portugal en Denemarken - in plaats van de noodzakelijke 8 lidstaten.
Om toch te komen tot een eerste stap ter versoepeling en vergemakkelijking van strafrechtelijke procedures, en wel op grond van het voorstel COM(2001)522/Final/2 van de Europese Commissie werd het European Arrest Warrant (EAW) bij Kaderbeslissing van 22 juli 2003 van de EU Raad en sinds mei 2004 van kracht en ter vervanging van uitlevering (extraditie) procedures binnen Europa. (Bron: website EU).
Hierdoor kan een verdachte van een delict waar maximaal 1 jaar gevangenisstraf op staat of een veroordeelde tot 4 maanden gevangenisstraf op grond van de respectievelijk beslissing van het Openbaar Ministerie / Rechter - Commissaris of Rechtbank uit een lidstaat door de locale strafrechtelijke authoriteiten in de andere EU-lidstaat worden gesurveilleerd, aangehouden en in tijdelijke hechtenis worden gesteld en uitgeleverd.
Dat wil zeggen dat nationalen wél worden uitgeleverd ter berechting in andere EU-lidstaten, doch dat men kan verzoeken dat de straf waartoe werd veroordeeld in het eigen land kan worden uitgezeten.
Het dual criminaliteit principe (strafbaar in beide landen) blijft van toepassing op strafdaden waarop 3 jaar gevangenisstraf of meer staat. Niet alle EU-lidstaten zijn het met de volledige toepassing van de EAW eens en mogelijk wordt dit juridische raamwerk aangepast onder weder invoering van niet uitlevering op grond van politieke beweegredenen.
Ter beveiliging van de (rechts)belangen van verdachten en aangeklaagden werd een zogenaamd 'Green Paper' - een wetsvoorstel eveneens van de kant van de Europese Commissie - in het leven geroepen ter bescherming van de procedurele veilig- en zekerheid van de verdachten en verweerders in strafrechtelijke procedures binnen heel Europa.
© Mevr. mr. drª Marian Aletta Does 29.03.10
Communitair advocaat in Spanje
No comments:
Post a Comment