Vrij verkeer van kapitaal, goederen, diensten en personen

Vrij verkeer van kapitaal, goederen, diensten en personen.

Europa, indertijd nog als Europese Economische Gemeenschap, stoelde op het vrij verkeer van kapitaal, goederen, diensten en personen. Binnen die gemeenschap waren allerlei struikelblokken, zoals de verschillen in munteenheid; douanes aan beide landsgrenzen; beperkingen aan kapitaal in- en export; problemen met de erkenning van diploma's en opleidingen; paspoorten en reis- en vestigingsrechten in de andere lidstaat.

Met de introductie van de Euro en het wegvallen van de nationale munt, werden veel problemen aan het vrij verkeer van kapitaal opgeheven en het vrij verkeer van goederen en diensten beduidend vergemakkelijkt.

Door middel van de Europese directieven ter wederzijdse erkenning van nationale opleidingen en diploma's werd het mogelijk om in de andere lidstaat te mogen werken, bijvoorbeeld als onderwijzer, verpleegster of monteur.

Veelal wordt het recht van vrij verkeer van personen - het recht zich vrij binnen Europa te verplaatsen - verward met het recht zich in de andere lidstaat blijvend te vestigen, als Resident.

Dit laatste recht, het vrije vestigingsrecht, bestaat bestaat ook, maar is wél onderhavig aan de door de respectievelijke lidstaten ingevulde nationale regels ter voorkoming dat men zich in de andere rechtsstaat vestigt zonder dat er sprake is van werk, een baan, inkomen uit vermogen, pensioen of als uitoefenaar van een vrij beroep.

Belangrijk is dat de nieuwe staatsburger afkomstig uit de andere Europese lidstaat wél over voldoende economische / financiële middelen beschikt om de sociale premies voor de gezondheidszorg en de oude dagsvoorziening te kunnen betalen. Een en ander ter voorkoming dat deze voor rekening en de kas van het nieuwe thuisland komt.

Met de introductie van het Schengen akkoord in 1985, aangepast in 1999 en van kracht sinds het Verdrag van Amsterdam, werden de onderlinge binnengrenzen tussen de lidstaten opgeheven.

Als gevolg kan men binnen de Europse 'Unie' - in plaats van de 'economische gemeenschap' - van Cadiz via Helsinki naar Athene kan reizen met één geldig paspoort of reisdocument, afgegeven door een van de lidstaten, zonder uren in files te moeten staan bij de douanes aan de respectievelijke landsgrenzen.

Dat zelfde geldt voor ingezetenen uit derde-landen en ook voor Europese Unie landen die niet zijn aangesloten bij het inmiddels genaamde 'Schengen Acquis'. Hun bewegingsvrijheid binnen de EU is onbeperkt, echter wél gebonden aan een tijds limiet, waarna de regels voor de vestiging binnen de Europese Unie gaan gelden.

De andere kant van de Schengen medaille is dat de controlles aan de buitengrenzen van de landen van de Europese Unie en de samenwerking onderling tussen douanes en politiële instanties van en binnen de lidstaten ter bescherming van de Europese Unie beduidend werden versterkt.

Er zijn 22 Schengen Acquis staten, te weten; België, Tsjechië, Denemarken (met voorbehouden), Estonia, Duitsland, Griekenland, Spanje, Frankijk, Hongarije, Italië, Latvia, Lithuania, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijke, Polen, Portugal, Finland, Slovakia, Slovenië en Zweden.
IJsland, Zwitzerland, Lichtenstein en Norwegen zijn Schengen staten op grond van vedragen.

Bulgarije, Romenië en Cyprus zijn nog geen volledig Schengen lid. Ierland en Groot Brittanië wilde geen lid worden.

In totaal leven ongeveer 400 millioen mensen binnen de grenzen van het Schengen Acquis. Een en ander ingevolge de Europese Directieve 2004/38/EC, 29/4 van de Raad en het Parlament.

Voor sommige landen zijn aparte reisdocumenten wel vereist en deze kunnen worden verkregen door middel van de consulaire afdeling van de respectievelijke ambassades.

Onder bepaalde omstandigheden is het mogelijk dat de Schengen landen besluiten tijdelijk de controles aan de respectievelijke landsgrenzen weer te introduceren.

Vereisten voor het goed functioneren van de buiten grenzen is dat deze regelmatig aan een strenge controlles worden onderworpen en voorzien zijn van de meest moderne electronische middelen. Dit beoogt niet alleen de veiligheid van de ingezetenen, maar tevens een effectief middel ter voorkoming van illegale immigratie en smokkel.

Het Schengen gebied omvat bijna 8.000 km aan buitengrens en cerca 43.000 km externe zeegrenzen. Dat is nog eens een Unie !

© Mevr. mr. drª Marian Aletta Does - 14.03.10

Deze informatie is uitsluitend als algemeen informatief bedoeld. Aan de juridische inhoud ervan kunnen geen enkele rechten worden ontleent. Wij adviseren u immer en altijd een deskundige te raadplegen omtrent uw persoonlijke rechtsituatie, daar elke rechtspositie anders is; en uw situatie wellicht de uitzondering op de rechtsregel vormt. (general and overall disclaimer)